Demans Nedir? - K Vitamini

Demans, yaşlanmanın normal bir parçası olmayıp; 65-74 yaş arasındaki kişilerin %3’ünü etkilemektedir. Yaşlandıkça artan risk sonucu; 75-84 yaş arası kişilerin %17’si ve 85 yaş ve üzeri kişilerin de %32’si demans tanısı almaktadır. Alzheimer derneğinin tarifine göre DEMANS; hafıza, dil, problem çözme ve günlük yaşamı etkileyecek kadar şiddetli olan düşünme yeteneklerinin kaybıdır.

Bazı demans türlerinin genetik bir bileşeni olmasına rağmen, vakaların çoğunda güçlü bir genetik bağlantı yoktur. Yani bunama genetik değildir.

Genetik faktörlerden ziyade en önemli risk faktörü ilerleyen yaştır. 

Bununla birlikte; bir ebeveyn veya büyükanne, büyükbaba 65 yaşından küçükken Alzheimer ya da demans geliştirdiyse, sonraki nesile de genetik olarak geçme şansı daha yüksektir.

Demansın; beyine giden kan damarlarının daralması nedeniyle kan akışının azalması ya da beyinde amiloid plaklarda normalden fazla protein birikmesi sonucunda meydana geldiği düşünülmektedir.

Demans belirtileri

• İletişimde zorluklar yaşamak,
• Depresyon ve anksiyete,
• Eski anıları hatırlayamamak veya hatırlamada güçlük çekmek,
• Yakınlarının, arkadaşlarının ya da eşyaların isimlerini unutmak,
• Ruh halinde değişiklikler yaşamak ve
• Her zaman kolaylıkla yaptığı görevleri yaparken zorluklar yaşamak.

Demans Tedavisi ve Yavaşlatma

Genelde 65 yaş üstündeki insanlarda görülen demansın tedavisi yoktur ancak, belirtilerin hızla ilerlemesini önleyen ve şiddetini azaltan bazı ilaçlar (ve bazı egzersizler) vardır.

Son zamanlarda sıçanlar üzerinde yapılan deneylerle, K vitamininin, demansın ilerlemesini önleyici etkisi olduğu gözlemlenmiştir.

K vitamini takviyesi alan sıçanlarda depresyon ve anksiyete seviyelerinde azalma ve de öğrenme ve hafıza yeteneklerinde artma saptanmıştır.

Bu gözlemler; demans açısından insanlarda da yaşlılıkla ilgili davranışlardaki  olumsuz farklılıkları azaltacağını, fonksiyonel değişiklikleri iyileştirmese de aynı kalmasını ve beyindeki biyokimyasal ve histopatolojik değişiklikleri engelleyeceği konusunda ümit vermiştir.

Bu araştırmalardan çıkarılan sonuçlar; yaşlı popülasyonda, K vitamininin yeterli miktarda alınmasının, kişilerde Alzheimer, Demans, Parkinson gibi nörodejeneratif (sinir hücrelerinin ilerleyici kaybı ile seyreden ve bu kayba bağlı olarak sinir sistemi fonksiyonlarının yitimine neden olan) bir grup hastalıklara karşı bir önlem olabileceğine işaret etmektedir.

Vitaminler, sağlığımızın korunması için önemli faktörler olup gerekli ve yeteri kadar almamız ön koşuldur.

K VİTAMİNİ, hem sağlıklı kemikleri destekleyen, hem kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan ve hem de beyin sağlığı için yaralı olan, ve yukarıda belirtilen nörodejeneratif hastaltalıkların gelişiminden koruyan, bağırsak mikrobiyomumuz (bağırsaklarımızda yaşayan, insanın sağlıklı kalması için vazgeçilmez öneme sahip olan mikroorganizmaların tümüne verilen isimdir) için de çok faydalı ve genellikle yeşil yapraklı sebzelerde bulunan doğal bir vitamindir.

K-1 ve K-2 olmak üzere iki şekilde oluşur.

K-1 birincil formdur ve esas olarak yeşil yapraklı sebzelerden alınır. 

K-2 vitamini ise hayvansal proteinlerde ve fermente gıdalarda bulunur. İnsan bağırsağında bulunan bakteriler de az miktarda K-2 üretir

Demansı önlemenin yolları:

Bireyler yaş, genetik veya sosyo-ekonomik durum gibi bazı risk faktörlerini değiştiremezler. Ancak bireylerin kendi demans riskini azaltmak için alabilecekleri önlemleri vardır.

Bunlar;

• Kan basıncını kontrol etme : Yüksek kan basıncını kontrol altında tutmak, her ikisi de bunama ile bağlantılı olan felç ve kalp hastalığı riskini azaltabilir.
• Sağlıklı ve dengeli beslenme: Balık ve sebzeler açısından zengin olan “Akdeniz Diyeti”ni takip etmek, bilişsel işlevlerin iyileşmesine yol açabilir.
• Artan fiziksel aktivite: Düzenli egzersiz ve fiziksel aktivite, yüksek tansiyon, diyabet ve depresyon gibi bunama ile bağlantılı kronik durumların riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
• Bilişsel eğitim: okumak, bulmaca çözmek, el işi yapmak, bulmaca çözmek bilişsel bozulma riskini azaltabilir.