Aydınlı Apt. No:36, Kat:2, Daire:4
Konak / Alsancak | İZMİR
Telefonla İrtibata Geçebilirsiniz
turan@uckunlaboratuvari.com
*Cumartesi günleri 15:00'e kadar açığız
Demans nedir diye kısaca tanımlayacak olursak; öncelikle bilmemiz gerekir ki bu tek bir hastalığın adı olmayıp, bellek ve zihinsel yeteneklerin bozukluğu, beyin fonksiyonlarının azalmasıyla ilgili bir belirtiler grubudur. Demans, yaşlanmanın normal bir parçası değildir; 65-74 yaş arasındaki kişilerin %3’ünü etkilemektedir. Yaşlandıkça artan risk sonucu; 75-84 yaş arası kişilerin %17’si ve 85 yaş ve üzeri kişilerin de %32’si demans tanısı almaktadır. Alzheimer derneğinin tarifine göre DEMANS; hafıza, dil, problem çözme ve günlük yaşamı etkileyecek kadar şiddetli olan düşünme yeteneklerinin kaybıdır.
Bazı demans türlerinin genetik bir bileşeni olmasına rağmen, vakaların çoğunda güçlü bir genetik bağlantı yoktur. Yani bunama genetik değildir.
Genetik faktörlerden ziyade en önemli risk faktörü ilerleyen yaştır.
Bununla birlikte; bir ebeveyn veya büyükanne, büyükbaba 65 yaşından küçükken Alzheimer ya da demans geliştirdiyse, sonraki nesile de genetik olarak geçme şansı daha yüksektir.
Demansın; beyine giden kan damarlarının daralması nedeniyle kan akışının azalması ya da beyinde amiloid plaklarda normalden fazla protein birikmesi sonucunda meydana geldiği düşünülmektedir.
Genelde 65 yaş üstündeki insanlarda görülen demansın tedavisi yoktur ancak, belirtilerin hızla ilerlemesini önleyen ve şiddetini azaltan bazı ilaçlar (ve egzersizler) vardır.
Son zamanlarda sıçanlar üzerinde yapılan deneylerle, K vitamininin, demansın ilerlemesini önleyici etkisi olduğu gözlemlenmiştir.
K vitamini takviyesi alan sıçanlarda depresyon ve anksiyete seviyelerinde azalma ve de öğrenme ve hafıza yeteneklerinde artma saptanmıştır.
Bu araştırmalardan çıkarılan sonuçlar; yaşlı popülasyonda, K vitamininin yeterli miktarda alınmasının, kişilerde Alzheimer, Demans, Parkinson gibi nörodejeneratif (sinir hücrelerinin ilerleyici kaybı ile seyreden ve bu kayba bağlı olarak sinir sistemi fonksiyonlarının yitimine neden olan) bir grup hastalıklara karşı bir önlem olabileceğine işaret etmektedir.
Vitaminler, sağlığımızın korunması için önemli faktörler olup gerekli ve yeteri kadar almamız ön koşuldur.
K VİTAMİNİ, hem sağlıklı kemikleri destekleyen, hem kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan ve hem de beyin sağlığı için yaralı olan, ve yukarıda belirtilen nörodejeneratif hastalıkların gelişiminden koruyan, bağırsak mikrobiyomumuz (bağırsaklarımızda yaşayan, insanın sağlıklı kalması için vazgeçilmez öneme sahip olan mikroorganizmaların tümüne verilen isimdir) için de çok faydalı ve genellikle yeşil yapraklı sebzelerde bulunan doğal bir vitamindir.
K-1 ve K-2 olmak üzere iki şekilde oluşur.
K-1 birincil formdur ve esas olarak yeşil yapraklı sebzelerden alınır.
K-2 vitamini ise hayvansal proteinlerde ve fermente gıdalarda bulunur. İnsan bağırsağında bulunan bakteriler de az miktarda K-2 üretir
Bireyler yaş, genetik veya sosyo-ekonomik durum gibi bazı risk faktörlerini değiştiremezler. Ancak bireylerin kendi demans riskini azaltmak için alabilecekleri önlemleri vardır.
Bunlar;
Alzheimer hastalığı, demansın en yaygın şeklidir ve bu kişilerin hayata olumlu yönde tutunabilmesi için bazı aktiviteler vardır. Uygulanacak bazı aktiviteler bu bireyin yaşam kalitesini artırabilir. Bu aktivitelerin amacı; kişilerin fiziksel ve psikolojik sağlığını iyileştirmeye yardımcı olmaktır.
Bu aktivitelerin amacı;
Bir evcil hayvan beslemek, onunla ilgilenmek, gezintiye çıkarmak, kişinin depresyonunu azaltır, duygusal olarak rahatlamasını sağlar.
En sevdiği TV yarışmalarını, eski filmleri ve eğlence programlarını izlemek, belirli anılarını hatırlatabilir ve geçmişleriyle yeniden bağlantı kurmalarını sağlayabilir.
Demanslı bir bireye daha önce kullandığı bir enstrümanı çalmaya teşvik etmek, müzik korolarına katılmasını sağlamak, sosyal katılım duygusunu besler, ruh ve duygusal ferahlığını sağlar.
Yalnızlık ve işe yaramazlık duygusunu yok eder, anksiyete ve depresyonu azaltır, bunamayı yavaşlatır.
Heykel, resim veya boyama gibi sanat ve el sanatları, kişinin kendisini ifade etmesinin bir yolu olabilir. Ayrıca onlara bir amaç ve başarı hissi verebilir.
Fotoğraf gibi görseller, bu bireylerin kişisel kimlik duygularını yeniden kazanmalarına yardımcı olabilir.
Eski fotoğrafları içeren bir albüm oluşturmak, bir aşinalık, geçmişi hatırlamak ve rahatlık duygusu yaratmaya yardımcı olabilir, kişilerin, stresli ve endişeli duyguları kaybolabilir.
Ev temizliği, ütü yaptırmak, bulaşık ve çamaşır makinelerini çalıştırtmak, mutfak işlerine yardımcı olmalarını, yemek masasını kurdurmalarını sağlamak, bu kişilerin kendilerini yararlı hissetmelerine ve onlara bir başarı hissi vermelerine yardımcı olabilir.
Müzik, kişinin geçmişiyle yeniden bağlantı kurmasına yardımcı olabilir. Ajitasyonu azaltır, davranış sorunlarını giderir.
Bahçe işleriyle uğraşı, bunama problemi olan kişilere terapötik fayda sağlar, fiziksel ve zihinsel iyileşmeye neden olur, ajitasyonu azaltır.
Yürüyüşe çıkmak, çok faydalı bir aktivite olabilir. Fiziksel olarak sağlıklı kalmasını sağlar, sosyal bağlantılara neden olur, doğayla iç içe olma olanağını sağlar.
Kuşları ve sokak hayvanlarını beslemek, onları izlemek, demanslı bir kişinin kaygısını ve stresini azaltır, doğa ile bağlantısını pekiştirir ve ruh sağlığını geliştirir.
Küçük çocuklarla veya yumuşak topları, balonları kullanarak yakalama oynamak, güzel bir fiziksel aktivitedir ve bunama problemi olan kişinin hareketli olmasına ve aktif kalmasına yardımcı olabilir, sosyal bağlantılar ve başarı hissi sağlayabilir.
Halter gibi ağırlıklar kaldırmak, spor salonlarında spor yapmak, çalışma belleğini geliştirir ve esnek düşünme yeteneğini artırarak direnç eğitimini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Alzheimer hastalığı olan farelerdeki yapılan deneylerde, koşu bandı egzersizinin, 4 ay sonra, farelerin öğrenme ve hafıza becerilerini artırdığı gözlemlenmiştir. Ancak; demanslı insanlarda koşu bandı egzersizinin ya da bisiklete binmenin etkilerini anlamak için daha fazla araştırmalara gereksinim duyulmaktadır.
Dans topluluklarına katılmak, dans etmek, bu kişilerin aktif olmasını sağlar, dikkat, hafıza ve odaklanmayı geliştirir.
Yoga, fiziksel ve zihinsel iyilik halini artırmak için nefes almaya odaklanan bir egzersiz şeklidir. Stresi azaltmak, sağlıklı kalmak, güç ve esnekliği artırmak için tasarlanmış bir dizi hareket, nefes egzersizleri ve meditasyon içerir. Amacı, zihin ve bedende farkındalık ve uyum sağlamaktır. Kasları güçlendirir, solunum sistemini ve kalp sağlığı destekler, bağımlılık tedavisine yardımcı olur, stres kaygı, depresyon ve kronik ağrıları azaltır, uyku düzenlerini iyileştirir, yaşam kalitesini artırır. Birçok ülkede çeşitli şekillerde uygulanan yoga, tamamlayıcı ve alternatif tıp türü olarak kabul edilmektedir.
Basit bulmacaları çözmek, yap-bozlar yapmak demanslı bir kişinin başarı duygusunu arttırır, stresini azaltır.
Tavla, dama, satranç, 9 taş gibi masa oyunları, el-göz koordinasyonlarını geliştirir, problem çözme ve sosyal etkileşimlerini teşvik eder, beyin hücrelerini aktif tutar, kişileri zihinsel olarak uyarabilir.
Briç, bezik vb. her türlü kart oyunları, demansı olan bir kişinin belleğini geliştirmesine yardımcı olur, sosyal iletişim becerilerini artırır.
Bazı demans şekilleri, kişilerin okuma yeteneğini kaybetmesine neden olabilir. bunama problemi olan kişilere dergi, kitap ve gazete okumak, onların kendi okuyamadıkları yazıların tadını çıkarmalarına yardımcı olabilir.
Bir hikayeyi dinlemek, kişinin hayal gücünü de uyarabilir.
Onlarla konuşmak ve onlara geçmişte mutlu oldukları veya heyecan duydukları olayları, çocukluklarını, askerlik hatıralarını, hobilerini sormak, bazı anıları uyarmaya yardımcı olabilir.
Bunama problemi olan kişilerin çocuklarla oynaması, onlarla zaman geçirmesi hem çocuğa hem de kendilerine fayda sağlar. Birlikte öğrenmelerine, yeni aktiviteler yapmalarına, yeni anılar yaratarak aile bağlarını güçlendirmelerine yardımcı olur.
Demansı olan yaşlı yetişkinlerin tetris, freecell vb. gibi tablet oyunları oynaması; bilişsel ve çoklu duyusal performans, planlama ve pratik yeteneklerini artırmalarına yardımcı olur.
Bir kitap kulübüne katılmak, kişilere sosyal etkileşim gibi belirli faydalar sağlayabilir.
Bunama problemi olan kişilerinin, cep telefonu veya tabletler kullanarak görüntülü görüşmeler yapması faydalıdır. Tanıdık bir ortamın güvenliğini hissetmelerine ve ailesine bağlı kalmalarına yardımcı olabilir. İzole edilmedikleri veya yalnız olmadıkları duygularını pekiştirir.
Kişinin demanslı biriyle yapabileceği birçok aktivite vardır ve yapılan farklı aktiviteler, farklı faydalar sağlayabilir. Bu rahatsızlığa sahip olan bireyler için aktiviteler planlayan kişiler, faaliyetlerinin o birey için güvenli ve faydalı olmasını sağlamalıdır.
Online Eğitimler