Maymun Çiçeği Belirtileri Nedir? Nasıl Bulaşır?

Özellikle batı ve orta Afrika’ya özgü virütik bir hastalık olan Maymun Çiçeği, insanlara hayvanlardan bulaşmaktadır. 2022 Mayıs ayının başından bu yana, 1 ay içinde Avrupa’dan (İngiltere, Portekiz, İspanya, Fransa, Almanya, Belçika, İtalya), A.B.D ve Avusturalya’dan her gün artan sayıda Maymun Çiçeği Virüsü olguları bildirilmektedir.

Bulaş; uluslar-arası seyahatler nedeniyle insandan insana temas yolu ile olmaktadır. Cinsel yolla bulaş olmamakla birlikte, cinsel ilişki sırasındaki ten teması nedeniyle bulaş olabileceği saptanmıştır.

Mayıs ayının başından bu yana İngiltere’den, W.H.O (Dünya Sağlık Örgütü) nün de doğruladığı 20 maymun çiçeği vakası bildirilmiştir.

19 Mayıs itibariyle Kanada’da 2 Maymun Çiçeği virüsü vakası doğrulanmış ve 17 şüpheli olgu da bildirilmiştir.

Maymun Çiçeği Virüsü Belirtileri:

Maymun Çiçeği virüsü belirtileri çiçek hastalığına benzer olup; daha hafif seyreden baş ağrısı, ateş, titreme, bitkinlik, vücut ağrıları, deri döküntüsü ve ateşten oluşur.

Bu arada lenf düğümleri de şişer.  

Kuluçka dönemi olarak adlandırılan; semptomların başlamasından enfeksiyonun oluşumuna kadar geçen süre, 5 ila 21 gün arasındadır. Hastalık tipik olarak iki ila dört hafta içinde düzelir.

Şiddetli vakalar, altta yatan bağışıklık yetersizliği olan kişiler ve küçük çocuklar arasında daha yaygın olup, ölüm oranı %3-6’dır.

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır:

Maymun çiçeği virüsünün insanlar arasında bulaşması, ancak yakın cilt teması, vücut sıvıları, virüs bulaşmış nesneler ve hava damlacıkları yoluyla olabilir.

Kanada ve İngiltere’deki son maymun çiçeği olgularının çoğunun, sağlık kliniklerinde cinsel sağlık tedavisi gören hastalara hizmet eden hizmetliler olduğu bildirilmiştir.

Aşılar Yayılmayı Azaltabilir mi?

Veziküller (vücutta oluşan, içi sıvı dolu 2.5 cm. çapındaki kesecikler)  olarak ortaya çıkan maymun çiçeği döküntüsünün farkında olmak çok önemlidir. 

Ek önlemler arasında, son 30 gün içinde maymun çiçeği vakaları bildiren ülkelere seyahat eden [ve] maymun çiçeği olduğu doğrulanan veya şüphelenilen bir kişiyle temas halinde olan kişilerin dikkatli olması da yer alıyor.

Bilim adamları, çok önceleri yaptırılmış olan çiçek aşılarının, maymun hastalığına karşı bir miktar koruma sağladığını beyan etmektedirler. Bu nedenle; çiçek aşısı olmuş 40-50 yaş üstündeki kişilerin hastalığa yakalanma riskleri çok azdır.

Bu arada; tarih boyunca milyonlarca insanın ölümüne neden olan çiçek hastalığı, aşı ve diğer mücadele yöntemleriyle 1980 yılında dünyada eradike edilmiştir. (Eradike edilmek: “etkeni ile birlikte kalıcı olarak yok edilmek) 

Bir hastalık eradike edildikten sonra TÜM DÜNYA ÜLKELERİ TARAFINDAN ETKENİ DE YOK EDİLMELİYDİ!

Ancak; Amerika ve bazı Avrupa ülkeleri, çiçek virüsünü yok etmediler, laboratuvarlarında sakladılar. Şu anda İngiltere ve diğer gelişmiş ülkeler, yerel döküntü-hastalık gözetimine ek olarak halka yeniden hazırladıkları çiçek hastalığı aşılarıyla aşılama yapıyorlar.

Türkiye, elindeki Çiçek Hastalığı virüs suşunu 1980 yılında imha ettiği için şu anda maalesef aşı üretemiyor! Ve aşı üretmek için suş, diğer ülkelerden de temin edemiyor!

Maymun çiçeği için onaylanmış özel bir aşı henüz yok. (Haziran 2022 itibarıyla)

ABD’de, çiçek hastalığı tedavisi ve Avrupa’da sığır çiçeği, maymun çiçeği ve çiçek hastalıkları tedavileri için Tecovirimat (TPOXX), hem oral hem de IV (damar içi) ilaç olarak onaylanmıştır. 

FDA (Food and Drug Administration) “Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi”, çiçek hastalığını tedavi etmek için 2021’de Brincidofovir (Tembexa) adlı ilacı da onayladı ancak, bu ilaçlar halen piyasada yaygın olarak bulunamıyor.