SİSTİT NEDİR

Sistit; kadınlarda daha sık olmak üzere, erkeklerde ve tüm yaş gruplarında görülen, yaşam kalitesini de ciddi olarak etkileyen, ağrı ve acı ile seyreden, bazen yüksek ateş, mide bulantısı ve kusmaya da neden olan, mesane ve idrar torbasının enfeksiyonudur.

Kadınlarda, erkeklere oranla daha sık rastlanmasının nedenleri;

1. Mesaneden (idrar torbasından) idrarı, dışarı taşıyan kanalın (üretranın), kadınlarda, erkeklerden daha kısa olması,
2. Kadınlardaki anatomik yapının farklılığı (anüs-vulva arasındaki mesafenin yakınlığı),
3. Menopoz döneminde görülen hormonal değişikliklerdir (örneğin; östrojen eksikliği).

Sistitin nedenleri;

1. Çoğunlukla enterik (bağırsak) bakterileri,
2. Cinsel yolla bulaşan bakteriler (bkz; https://uckunlaboratuvari.com/genital-organ-enfeksiyonlari/ )
3. Funguslar (mantarlar – özellikle Candida),
4. Ender olarak, Mycobacterium tuberculosis (tüberküloz basili),
5. Mesane taşları,
6. Endometriozis (yumurtalıklarda oluşan çikolata kistleri),
7. Hamilelik nedeniyle mesanenin tam olarak boşaltılamaması,
8. Meslek edinilmiş aktif cinsel hayat,
9. Mesane kanserleri,
10. Kemoterapi tedavisi nedeniyle alınan bazı ilaçlar ve radyasyon tedavisi,
11. Ameliyatlar sonrası, uzun süre kullanma zorunluluğu olan idrar sondası ya da katater kullanımı,
12. Özellikle kadınlarda, genital bölgenin arkadan öne doğru temizlenmesi,
13. Prostat bezinin büyümesi ve prostatit (erkeklerde görülen prostat iltihabı),
14. Diyabet hastalarının idrarlarındaki yüksek şeker oranının, bakterilerin çabuk çoğalmalarına neden olması,
15. Parfümlü sabun kullanımı, köpük banyosu ve yüzme havuzlarıdır.

Belirtileri;

1. Sık idrara çıkma,
2. İdrara aniden sıkışma ve tuvalete gitme hissi,
3. İdrar yaparken yanma,
4. İdrar renginin koyulaşması, bulanıklaşması ya da kan görülmesi,
5. İdrarın kötü kokması,
6. Kasık, vajina ve karın ağrısı,
7. Kronikleşen (süregen olan) olgularda; ateş, bulantı ve kusma.

Sistit  – Tanı

Sistit belirtisi olan kişilerin, tedavi amacıyla, kendi kendilerine ya da eş-dost önerisiyle rastgele antibiyotiğe başlamaları, faydadan çok zarar getirir! İlk yapılacak olan ve en önemli tanı yöntemi; İDRAR KÜLTÜRÜ ve ANTİBİYOGRAM’dır.

Rastgele alınan antibiyotikler, çok büyük bir olasılıkla, enfeksiyon etkenini yok etmeyeceği gibi, vücutta oluşturacağı ANTİBİYOTİK DİRENCİ nedeniyle, sadece o andaki sistite neden olan bakteriye karşı değil, daha sonra yakalanacağınız olası diğer bakteriyel hastalıklara karşı da direnç oluşumuna neden olurlar.
(bkz; https://uckunlaboratuvari.com/antibiyotik/)

Örneğin;

1. Enfeksiyon etkeni fungus (çoğunlukla Candida) ise, rastgele alacağınız antibiyotik, sizi tedavi etmeyeceği gibi, bilakis, enfeksiyon etkeninin çoğalmasına yardımcı olur.
2. Enfeksiyon etkeni Gardnerella vaginalis adlı bir mikropsa; (özel antibiyotiği dışında) hangi antibiyotiği alırsanız alın tedavi olma şansınız yoktur.
3. Enfeksiyon etkeni, böbrek tüberkülozuna neden olan Mycobacterium tuberculosis ise, gene hangi antibiyotiği alırsanız alın, tedavi olma şansınız yoktur.
4. Daha önce sistit olmuş ve kültür-antibiyogram sonucunuza göre antibiyotik almış olsanız dahi, 2. kez sistit olduğunuzda aynı antibiyotiği kullanarak tedavi olmaya çalışmayın. Enfeksiyon etkeniniz değişmiş olabilir ve daha önce kullandığınız antibiyotik, etki göstermeyebilir.

İdrar Kültürü

• İdrar kültürünün alınma yöntemi çok önemlidir.
• İdrar, mesanede ne kadar biriktirilirse, etkenin izolasyonu ve dolayısıyla tanısı o kadar kesin ve doğru olur.
• İdrar kültürü alınmadan önce, cinsel organın dezenfeksiyonunun bilimsel yöntemle ve doğru olarak yapılması önemlidir.
• İdrar örneği, usulüne uygun olarak alındıktan sonra, bakterileri üretmek için, ekim işleminin, (vakit geçirmeden) hemen yapılması gerekir. Yani evden getirilen idrarın veya hastanelerde alınan idrarın bekletildikten sonra ekim yapılması doğru olmaz. Hele, örnek alımından 20 dakika geçtikten sonra yapılan kültürlerin (kültürlerde bakteri ürediyse) sonuçlarının hiçbir önemi yoktur.
• Yapılan kültür ve antibiyogram sonuçları normal koşullarda 24-72 saat sonra belli olur.
• Tüberküloz tanısı için olan süre çok daha uzundur.

Tedavi

• Sistit tedavisi için rastgele antibiyotik almamanız ve bir üroloğa başvurmanız uygun olur. Onun önerileri doğrultusundaki tanı yöntemleriyle, vereceği tedavi ya da uygulayacağı cerrahi yöntem, olası rahatsızlığınızın kronikleşmesini önleyebilir.
• Enfeksiyona yakalanıldığında, bol su içmenin mesaneyi temizlemesi açısından yararı çoktur.
• Bira içmenin idrar söktürücü etkisi olsa da iyileşmeyi kolaylaştırmaz, limon suyu da sistit belirtilerini alevlendirebilir.
• Acı, baharatlı ve ekşi gıdalar, gazlı içecekler, tekrarlayan sistit vakalarının tetikleyicisi olabilir.
• Maydanoz suyunun kullanımının tedavide faydalı olduğu, bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.
• Cinsel ilişki, bazı kişilerde ağrı ve yanma şikayetlerini arttırabilir ancak bir engel değildir.
• Sadece sistit değil, vajinal ve erkeklerdeki üretral enfeksiyonlar sırasında eşlerin sağlığı için prezervatif kullanılması çok faydalı olur.